ÖSYM tarafından 03.03.2014 tarihli, Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkındaki Yönetmelik Gereği;
ENGELLİ TANIMINA KİMLER GİRER?
Engelli tanımına, Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetenekleri bakımından engel oranının yüzde kırk veya üzerinde ve çalışabilir durumda olduğunu mevzuat hükümlerine göre alınacak sağlık kurulu raporu ile belgeleyenler girer.
ENGELLİLERİN DEVLET MEMURİYETİNE ALINMASI
Engellilerin Devlet memuriyetine alınması EKPSS ve kura yöntemi olmak üzere iki yolla gerçekleşir. EKPSS ve Kura yöntemini kısaca şöyle tarif edebiliriz:
EKPSS NEDİR?
EKPSS, Ortaöğretim, ön lisans ve lisans mezunu engellilerin engel grupları ve eğitim durumlarına göre yapılan ve sonuçları Devlet memurluğu ile kamu kurum ve kuruluşlarının işçi kadrolarına alınmalarında kullanılan merkezi sınav demektir.
KURA YÖNTEMİ NEDİR?
Kura yöntemi, ilkokul, ortaokul, ilköğretim ve özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu mezunu engellilerin tercihlerine göre yerleştirilmeleri amacıyla noter huzurunda Devlet memuru kadrolarına yerleştirilmelerinde kullanılan yöntemdir.
EKPSS İÇİN ARANAN MEZUNİYET ŞARTLARI NELERDİR?
EKPSS ye girecek engelli memur adaylarının:
1. Ortaöğretim,
2. Önlisans,
3. Lisans,
düzeyinde eğitim veren kurumların birinden mezun veya sınavın geçerlik süresi içerisinde mezun olabilecek durumda olması gerekir. Adayların atanabilmesi için yerleştirme tercih işlemlerine son başvuru tarihi itibarıyla mezun olması gerekir.
KURA YÖNTEMİ İÇİN ARANAN MEZUNİYET ŞARTLARI NELERDİR?
Kuraya girecek engelli memur adaylarının:
1. İlkokul,
2. Ortaokul,
3. İlköğretim,
4. Özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu,
mezunu veya bu okullardan yerleştirme işlemlerine son başvuru tarihi itibarıyla mezun olabilecek durumda olması gerekir.
Kura yöntemiyle yerleşmek isteyen adayların kayıtları her bir Engelli Kamu Personel Seçme Sınavının geçerlik süresi için sadece bir kez alınır. Dönem içerisinde gerçekleştirilecek yerleştirme işlemlerine ancak başvuruları kayıt altına alınan adaylar başvurabilir.
EKPSS TAKVİMİ NE ZAMAN AÇIKLANIR?
Devlet Personel Başkanlığı tarafından, her yıl Ocak ayında sınav ve/veya yerleştirme takvimi belirlenerek duyurulur.
EKPSS NASIL YAPILIR?
EKPSS, kamu kurum ve kuruluşlarının engelli kotası açığı bulunduğu sürece diğer merkezi kamu personel alım sınavlarından ayrı olarak yapılır.
Sınav soruları, engel grupları itibarıyla öğrenme ve algılama düzeyleri ile dil gelişimleri ve sözel iletişim güçlükleri esas alınmak suretiyle engellilerin bilgi, yetenek ve becerilerini ölçecek şekilde hazırlanır.
EKPSS adayların, engel grupları ve ulaşabilirlikleri göz önüne alınarak uygun ortamlarda yapılır. EKPSS'de istekleri halinde adaylara, engel grubuna uygun okuyucu ve/veya işaretleyici olmak üzere sınav görevlisi temin edilir.
EKPSS GEÇERLİLİK SÜRESİ
EKPSS sonuçları sınavın yapıldığı tarihten itibaren iki yıl içerisinde yapılacak sınava kadar geçerlidir. Ancak bu süre içinde yeni bir sınavın yapılamaması durumunda sınav sonuçları, bir sonraki sınava kadar geçerli olmaya devam eder.
KURUMLARIN ENGELLİ MEMUR KONTENJANLARI NE KADARDIR?
Engellilerin atanmasına tahsis edilecek kadro sayısının tespitinde, ilgili kamu kurum veya kuruluşunun, yurtdışı teşkilatı hariç, toplam dolu memur kadro sayısının %3'ü dikkate alınır. Kamu kurum ve kuruluşlarının, hizmet gereklerine göre engellilerin atanmasına tahsis edecekleri boş kadrolarını, EKPSS sonuçlarına veya kura usulüne göre yerleştirme yapılmasını sağlayacak şekilde farklı eğitim düzeyi, hizmet sınıfları ve unvanlar itibarıyla hazırlamaları esastır. Engellilerin istihdam edileceği uygun münhal kadro bulunmadığı takdirde hizmet gereklerine ve genel hükümlere göre diğer münhal kadrolarda değişiklik yapılarak gerekli kadrolar temin edilir. Engelli personelin istihdam edileceği birimler engellilerin engel durumları dikkate alınarak ilgili kamu kurum veya kuruluşunca belirlenir.
EKPSS NİTELİK VE YAŞ SINIRI
EKPSS için, yerleştirme için Nitelik-Kod Kılavuzunda belirtilenler dışında ayrıca özel nitelik belirlenemez. Kamu kurum ve kuruluşları, ilgili mevzuatında yer alan özel hükümler haricinde, yerleştirme yapılmasını talep edecekleri kadrolar için üst yaş sınırı tespit edemez.
YERLEŞTİRMELER NASIL YAPILIR?
Engelli adayların memur kadrolarına yerleştirilmelerinde EKPSS sonucu ve kura sonucu yerleştirme yöntemleri kullanılır.
Ortaöğretim, önlisans ve lisans mezunu engelli adayların memur kadrolarına yerleştirilmelerinde EKPSS'de alınan puanlar kullanılır. Adaylar, ilan edilen kadrolara EKPSS puanı esas alınarak tercihlerine göre yerleştirilir. Aynı puanı alan adaylar arasından diploma tarihi itibarıyla önce mezun olmuş olana, bunun aynı olması halinde yaşı büyük olana öncelik tanınır.
İlkokul, ortaokul, ilköğretim ve özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu mezunu engelli adayların memur kadrolarına yerleştirilmelerinde kura yöntemi kullanılır. Adaylar, Tercih Kılavuzunda kura ile yerleştirme talep eden kamu kurum veya kuruluşlarından durumlarına uygun koşulların bulunduğu kadrolar için tercihte bulunmak suretiyle kuraya katılırlar.
Yerleştirmede adayların başvuru belgesi ve tercih formundaki beyanları esas alınır.
Yerleştirmede esas alınan tercihler, adaylar tarafından Tercih Kılavuzunda yer alan kadrolardan genel ve özel şartlarını taşıdıkları en fazla 15 kadro için, elektronik şifre ile ÖSYM'nin internet sitesi üzerinden elektronik ortamda yapılmaktadır.
Engelli adayların öğretmen kadrolarına yerleştirilme işlemleri, EKPSS sonuçları kullanılarak Millî Eğitim Bakanlığınca yapılır.
YERLEŞTİRMELERDE ARANAN ŞARTLAR
Adaylarda, yerleştirme işlemine son başvuru tarihi itibarıyla 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde yer alan genel ve özel şartlarla birlikte atanacakları kadro için Tercih Kılavuzunda ilan edilen diğer şartlar aranır.
Genel şartları şöyle özetleyebiliriz:
-Türk vatandaşı olmak,
-18 yaşını tamamlamış olmak,
-Atanacağı kadro için istenilen öğrenim düzeyine sahip olmak,
-Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
-Devlet memuriyetine engel suçlardan hükümlü olmamak,
-Askerlikle ilişiği bulunmamak.
Özel şartlar ise adayların tercih edecekleri kadronun karşısında yer alan yeterlik, sertifika, bonservis, yabancı dil şartı gibi genel şartlar kapsamı dışında sahip olmaları gereken diğer şartlardır.
HALEN MEMUR OLANLARIN EKPSS VE KURA YÖNTEMİNE BAŞVURMA ESASLARI
Halen memur olarak çalışmakta olanlar, başka hizmet sınıfı kapsamındaki kadrolar ile bulundukları kadrolardan farklı olmak kaydıyla mezunu oldukları eğitim programları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadrolar hariç olmak üzere bu Yönetmelik kapsamında yerleştirme işlemlerine başvuramaz, yerleştirilseler dahi atamaları yapılamaz. Örneğin halen bilgisayar işletmeni kadrosunda çalışan bir Devlet memuru, yerleştirme ile başka bir kurumun bilgisayar işletmeni kadrosuna başvuramazken, eğer Mühendislik Fakültesi mezunu ise bu yerleştirmeler için mühendis kadrosuna başvurabilir.
Diğer kanunlarla memurluğa atanmaları engellenen adaylar da bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yerleştirme işlemlerine başvuramaz, yerleştirilseler dahi atamaları yapılamaz. Örneğin emekli olmuş Devlet memurları vb.
ARANAN NİTELİKLERİ TAŞIMAYANLARIN ATANMASI
EKPSS veya kura sonucuna göre yerleştirildiği halde atama için aranılan koşulları taşımayan veya istenilen belgeleri süresi içerisinde getirmeyen adayların atamaları yapılamaz.
Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı Ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, herhangi bir kadroya yerleştirilen ancak atanamayan adaylar, aynı dönem içerisinde yapılacak yerleştirmelere başvuramaz.
YERLEŞTİRME SONUÇLARI NASIL ÖĞRENİLİR?
Engelli memur adayları, yerleştirme sonuçlarını sahip oldukları elektronik şifre ile ÖSYM'nin internet sayfasından öğrenecektir. Bu sebeple, adaylara yerleştirme sonuçlarına ilişkin postayla herhangi bir sınav sonuç belgesi gönderilmeyecektir.
YERLEŞEN MEMUR ADAYLARI NE YAPMALIDIR?
Adaylar, yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına, Tercih Kılavuzunda istenilen belgeler ile birlikte süresi içinde başvurur.
Bir kadroya yerleşen aday atanmak üzere doğrudan yerleştirildiği kuruma başvuru yapacaktır. Atanmak için gerekli belgeler ve bu belgelerin hangi tarihe kadar nereye teslim edileceğine ilişkin bilgiler adayın yerleştirildiği kurumdan öğrenilecektir.
Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirmeye ilişkin olarak atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir değerlendirme komisyonu kurar. Bu komisyon, atanmak üzere başvuran adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif eder. Bu adaylar, kamu kurum ve kuruluşlarınca başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın atanır.
Atamasının yapılması uygun görülen adaylar, atama işlemleri yapılmadan önce, kamu kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanan atama başvuru formu ile adli sicil ve askerlik durumu ile ilgili beyanda bulunurlar. Bu hususlarda adaylardan yazılı beyanları dışında ayrıca bir belge talep edilmez. Adayların bu beyanlarının doğruluğu yetkili mercilerden kurumlarca teyit edilir. Adayların atanma işlemleri, atama başvuru formunda belirtilen bilgilerin teyidi sürecinin tamamlanması beklenmeksizin sonuçlandırılır.
Gerçeğe aykırı belge verdiği veya beyanda bulunduğu tespit edilenlerin atamaları yapılmaz, atamaları yapılmış ise iptal edilir, bu kişiler hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri uygulanır. Gerçeğe aykırı belge verdikleri veya beyanda bulundukları tespit edilen adaylar hakkında yapılacak işlemler, atama başvuru formunda kamu kurum ve kuruluşları tarafından yazılı olarak belirtilir.
ENGELLİ DEVLET MEMURLARININ ÇALIŞMA ŞARTLARI
Kamu kurum ve kuruluşları çalışma yerlerini ve eklentilerini, engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirmek, engellilerin çalışmalarını kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak ve engellilerin görev yaptıkları kadronun gereği olan işleri yapabilmeleri için engel durumlarına göre gerek duyulan yardımcı ve destekleyici araç ve gereçleri temin etmek zorundadır.
Engelliler, engelliliklerini artırıcı ve ek engel getirici işlerde çalıştırılamaz.